Vrdnička kula

Istraživanja pre Drugog svetskog rata su pokazala da temelji značajnog istorijskog spomenika Vrdničke kule, potiču iz rimskog doba. Prema nekim podacima graditelj je bio rimski car Probus oko 287. godine. To je potrkrepljeno nađenim predmetima iz tog doba, a zna se da je Probus vladao rimskim carstvom iz Sirmijuma, pa se predpostavlja da je ovo mesto podignuto kao osmatračnica ili predstraža carskom gradu.

Smatra se da su je Huni u V veku razorili, ali da je kasnije na tom mestu izgrađeno utvrđenje od kojeg je ostala današnja branič-kula i deo bedema koji su je opasivali. Prema podacima mađarskih istoričara ovo utvrđenje je nastalo u XIV veku i imalo je ulogu zaštite Vrdnika od napada turskih osvajača, jer je postavljena tako da kontroliše veliki deo teritorije. Međutim, u XVI veku ona gubi svoj značaj, jer je bila u dubokoj zaleđini turskih osvajanja.

Od tada kula pada u zaborav, i obrasta korovom. Mada je posle Drugog svetskog rata proglašena za kulturno-istorijsko dobro ipak, ovaj spomenik kulture nije ni i proučavan niti saniran, tako da čuva još uvek svoje tajne i čeka na one koji će odgonetnuti njenu zagonetku.

M. Jablanov Stojanović

Foto: M. Stojanović, Mariniranje