Iločki traminac

Ako ste bili u Iloku, a niste pili iločki traminac, kao da niste bili. Iločko vinogorje je kraljevstvo ove sorte, čiji grozdovi ubrani u vinogradima od Vučedola do Iloka i dalje, daju najbolje vino traminac, ne samo u Hrvatskoj nego i u Evropi, a to znači i na svetu! To više ne poriču ni u rodnom mestu sorte Traminu, po kome je ona i dobila ime, smeštenom između Trenta i Bolcana u italijanskom delu Tirola. Isto mišljenje gotovo je nepodeljeno među enolozima, a potvrđeno je i osvajanjem mnogih šampionskih titula na međunarodnim vinskim smotrama.

Vekovima je cvalo vinogradarstvo u iločkom kraju, a prema pouzdanim istorijskim podacima, snažno se razvilo od 3. stoleća, ali u vinogradima nije bilo traminca. Nije ga bilo ni onda kada je knez Livije Odeskalki od austrijskog cara Leopolda dobio u posed Srem, oslobođen od Turaka. Car mu se, tom darovnicom, revanširao za novčani zajam da bi mogao da ratuje. Obnavljajući vinogradarstvo na tako dobijenom iločkom posedu, italijanski knezovi su podigli moderne vinograde za to vreme: u tablama sa čistim nasadima traminca, graševine, buvijea, rajnskog rizlinga.

Pravu slavu traminac stiče tek posle Drugog svetskog rata. Uz graševinu, postaje miljenik na društvenim plantažama. U privatnim vinogradima nije ga bilo. Iz godine u godinu on se na najvećim vinskim smotrama kiti najvećim priznanjima i stiče zvanje „njegovo veličanstvo iločki traminac“. Uz traminac koji se do tada proizvodio kao vino iz redovne proizvodnje, s većim ili manjim zaostatkom šećera, pre više od petnaest godina enolozi iločkih podruma odlučili su se za proizvodnju kasne berbe. Kada su videli da to daje lepe rezultate, 2004. išli su korak dalje i proizveli traminac izborne berbe bobica, koji osvaja nagrade i priznanja na vinskim takmičenjima. Berba je te godine bila sredinom decembra!

Kada sam posle nekoliko godina boravio u Iloku, imao da priliku da probam vino iz berbe 2006. godine, iz polulitarske buteljke. Vino je kristalno bistro, ćilibaržute boje, tipične za traminac. Mada u boji preovlađuju jantarni tonovi, imaju zlatni odsjaj. U njemu su isprepletane arome meda sa jasnim cvetnim tonovima po kojima se prepoznaje traminac. Ima u njima i prosušenog voća.

Neponovljiv skup svih tih aroma je dugotrajan i harmoničan, po čemu se ovo vino izdvaja među svim drugima. Više od 100 grama ekstrakta daje mu kompleksno i snažno telo. U ukusu prevladava šećer, koji dobrim delom pokriva i alkohol, mada ga ima 13,6 odsto. Da biste doživeli njegovo savršenstvo, treba ga piti uz najslađe deserte, dobro rashlađeno.

Petar Samardžija

Foto: N. Stojanović, M. Jablanov